អក្កោធេន ជនេកោធំ គប្បីឈ្នះមនុស្សក្រោធ ដោយការមិនក្រោធ ។ បើចង់ចិត្តធ្ងន់ ត្រូវបន្ទន់ឥរិយា បើចង់សង្ហា ត្រូវឧស្សា​​​​​​​​​​​​​​​​ហ៍​​ រៀនសូត្រ ។

Wednesday 15 August 2012

លិ​ទ្ធិ​ម៉ាក្ស​និយម (Marxism)

ដូចជា​ពួក​អ្នក​សង្គមនិយម​ផ្សេងទៀត​គឺ​លោក ម៉ាក្ស​(Marx) និង​លោក​អេ​ន​ជែ​ល​(Engels)​បាន​ស្វែងរក​ទីបញ្ចប់​របស់​លិ​ទ្ធិ​មូលធននិយម និង​ប្រព័ន្ធ​ទាំងអស់​ដែល​ពួកគេ​បានដឹង​ឲ្យ​ក្លាយជា​ទំនួល​ខុសត្រូវ​សម្រាប់​ការ​កេង​ប្រ​វ​ញ្ច័​លើ​ពួកកម្មករ​ទាំងអស់ ។ ដោយហេតុនេះ​មុន​ហើយ ពួក​អ្នក​សង្គមនិយម​ជា​ញឹកញាប់​បាន​ត្រូវ​យល់ព្រម​ជួយ​ក្នុង​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​យូរអង្វែង​លើ​កំណែរ​ទម្រង់​សង្គម (Social reform)​។ លោក​ម៉ាក្ស (Marx)​និង

​លោក​អេ​ន​ជែ​ល​(Engels)​បាន​ជឿជាក់ថា ការធ្វើ​បដិវត្តន៍​មាន​ប្រជាប្រិយ​គឺ​ទាំងអស់​ប៉ុន្តែ​ជា​អ្វី​ដេ​ល​មិនអាច​ចៀសផុត និង​ជា​ផ្លូវ​តែមួយគត់​ដើម្បី​លិ​ទ្ធិ​សង្គមនិយម និង​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត ។
​អាស្រ័យ​លើ​ពួក​ម៉ាក្ស​និយម មានការ​ឈ្លោះប្រកែក​គ្នា​សម្រាប់​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត ។ ដែលជា​ឥរិយាបថ​ដ៏​សំខាន់​នៃ​ជីវិត​មនុស្ស​ក្នុង​សង្ក​ម​វណ្ណៈ (Class society)​គឺជា​ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ​(alienation)​និង​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត គឺ​ប្រាថ្នា​ចង់បាន​ពីព្រោះ វា​មាន​លក្ខណៈ​ចាំបាច់​ដើម្បី​បំពេញ​ការយល់ដឹង​ទាំ​អ​អស់នៃ សេរីភាព​របស់​មនុស្ស (Human freedom )​។ លោក​ម៉ាក្ស​ដែល​ធ្វើតាម​លោក Georg Wilhelm Friedrich Hegel នៅក្នុង​ការបង្កើត​អ្វីមួយ​ក្នុង​គំនិត​សេរីភាព មិនមែន​គ្រាន់តែ​ការប្រុងប្រយ័ត្ន​នៃ​ការ​ទប់ចិត្ត​អត់ធ្មត់​ប៉ុន្តែ​ដូចជា សកម្មភាព​មួយ និង​សេចក្តី​ពេញចិត្ត​មួយ ។ ដោយ​អាស្រ័យ​លើ​លោក​ម៉ាក្ស លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត​គឺមាន​ទស្សនៈវិស័យ​លើ​សេរីភាព គឺ​ត្រូវបាន​ពឹងផ្អែក​លើ​ការ​តំណាង​ឲ្យ ឧបសគ្គ និង​គោលបំណង អនាគត ។ ការ​តំណាង​គឺជា​ភាព​ធម្មតា​មួយ​នៃ​ពួក​អ្នក​កម្មករ​ការងារ ។ ឧបសគ្គ​គឺជា​ការបែងចែក​នូវ​ឋានៈ ភាពមិន​ស្មើរ​គ្នា​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច ហើយ​និង​មិន​ស្មើរ​គ្នា​ចំពោះ​ឱកាស​រីកចម្រើន​នៃ​ជីវិត (Life-chances)​និង​ការកេងបន្លំ​ស្មារតី (false consciousness)​។ និង​គោលបំណង​គឺជា​ការបំពេញ​នូវ​តំរូវការ​មនុស្ស​រួមមាន​ការបំពេញ​ការងា​រ និង​ការចែករំលែក​យ៉ាំង​យុត្តិធម៌​នៃ​ផល​ដែល​ទទួលបាន ។
​ពួក​គ​ជឿជាក់ថា​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត​ត្រូវបាន​បង្គាប់​ឲ្យ​មនុស្ស​ទាំងអស់​ធ្វើ​អ្វីដែល​ពួកគេ​ចង់បាន ។ ប៉ុន្តែ​ការដាក់​នូវ​មនុស្ស​ទាំងអស់នោះ​នៅក្នុង​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​ដូច្នេះ និង​ជា​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​អ្នកផ្សេង​ដទៃទៀត​ដែល​ពួក​មិនមាន​បំណង ជញ្ជក់​យក​ផលប្រយោជន៍​ពី​អ្នកដទៃ ឬ​តំរូវការ​ផ្សេងៗ ។​
(​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ឯកជន និង​ផាប​ម្ចាស់ការ​នៅក្នុង​អត្ថបទ ដែល​មានន័យថា ជា​ភាប ម្ចាស់ការ​នៃ​ធនធាន ផលិត​ឥ​ល (means of production)​មិនមែនជា​កម្មសិទ្ធិ​ផ្ទាល់ខ្លួន​ទេ​)​។​
​ ​លោក​ម៉ាក្ស​ខ្លួន​គាត់​ផ្ទាល់​បាន​សរសេរ​បន្តិចបន្តួច អំពី​ជីវិត​ដែល​ស្ថិតនៅក្រោម​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត ដែលមាន​ការផ្តល់​ឲ្យ​តែមួយគត់ លើ​ការចង្អុលបង្ហាញ​ជាទូទៅ​ភាគច្រើន​ដូចជា អ្វី​ដេ​ល​បាន​តែងតាំងឡើង នៅ​សង្គម​ពួ​ល​កុម្មុយនីស្ត​មួយ ។ ហើយ​វា​ប្រាកដ​ច្បាស់​ណាស់ដែ​លវា​ជា​តំរូវការ​ដ៏​ច្រើន​លើសលប់ នៅក្នុង​អ្វីមួយ​ដែលមាន​កម្រិត​កំណត់​តិចតួច​ដើម្បី​ធ្វើ​គម្រោង​ដែល​មនុ​ស្សទាំង​ង​ស់​ប្រហែលជា​ទទួល​រ៉ាប់រង ។ នៅក្នុង​ពា​ក្រ​ស្លោក​ដែលមាន​ប្រជាប្រិយ ដែល​ត្រូវបាន​អនុវត្តន៍​តាម​ដោយ​ចលនា​ពួក​កុម្មុយនីស្ត (Communist movement)​។ លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត គឺជា​ពិភព​មួយ​ដេ​ល​ផ្តល់​ឲ្យ​មួយៗ អាស្រ័យ​លើ​សមត្ថភាពរ​របស់​ពួកគេ ។​ពួក​អ្ន​មនោគមវិជ្ជា​អាឡឺម៉ង់ (The German Ideology)(១៨៤៥)​គឺជា​ផ្នែក​នៅក្នុង​ចំណោម ការសរសេរ​យ៉ាង​ល្អិតល្អន់ លើ​អនាគត​កុម្មុយនីស្ត “​នៅក្នុង​សង្គម​ពួក​អ្ក​កុម្មុយនីស្ត ដែល​គ្មាន​នរណាម្នាក់​ត្រូវបាន​រាប់បញ្ចូល​រាល់​សកម្មភាព​មូល ប៉ុន្តែ​វា​អាច​ក្លាយជា​សកម្មភាព​នៃ​ស្មារតី​មួយ​នៅក្នុង​វិស័យ​នានា ដែល​គាត់​ប្រាថ្នា ។ សង្គម​ដែល​គេ​បានដាក់​កម្រិត​ជា​ស្នាដៃ​ទូទៅ និង​ជា​ហេតុដែល​បង្កើត​ឲ្យ​ប្រាកដ​ឡើង​សម្រាប់​ខ្ញុំ ដើម្បី​ធ្វើ​អ្វីមួយ​នៅថ្ងៃនេះ និង​ថ្ងៃស្អែក​ផ្សេងទៀត ការ​ប្រមាញ់​នៅពេល​ព្រឹក ការ​ស្ទួ​ច​ត្រី​នៅពេល​ថ្ងៃត្រង់ មើល​គោ ក្របី​នៅពេល​ល្ងាច ធ្វើការ​និយាយ​រិះគន់​គាត់​បន្ទាប់ពី​អាហារ​ពេល​ល្ងាច នេះ​គ្រាន់តែ​ជា​អ្វីដែល​ខ្ញុំ​បានគិត ។ ក្រៅពី​ធ្លាប់ជា​អ្នកប្រមាញ់ អ្នក​ស្ទូចត្រី អ្នក​គង្វាល ឬ អ្នក​រិះគន់ ។ ”
​ ​ចក្ខុវិស័យ​ចុង​ក្រោម​របស់លោក​ម៉ាក្ស ត្រូវបាន​គេ​បន្ថែម​ហើយ ចក្ខុ​វិស័យនេះ​គឺជា​ទ្រិ​ស្តី​មួយ​នៃ​របៀបរបប​សង្គម​ដែល​បាន​ផ្លាស់ប្តូរ​នៅក្នុង​ច្បាប់រដ្ឋបាល​មួយ ដែល​ផ្លូវ​ឆ្ពោះទៅកាន់​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត និង​ជាមួយនិង​ភាព​រឹតបន្តឹង​មួយចំនួន ។ ទ្រឹស្តី​នយោបាយ​មួយ​ដែល​បាន​ពន្យល់ថា​ហេតុអ្វី បានជា​សកម្មភាព​ធ្វើ​បដិវត្តន៍​គឺ​ត្រូវបាន​ពឹងផ្អែក​ឲ្យ​យក​វា​មក ។​
​ ​នៅក្នុង​ចុង​សតវត្សរ៍​ទី​១៩ រយៈកាល​នៃ “​លិ​ទ្ធិ​សង្គមនិយម​” និង “​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត​”​ដែល​ត្រូវបាន​ផ្លាស់ប្តូរ​ជារឿយៗ ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ​លោក​ម៉ាក្ស និង​លោក​អេ​ជែ​ល ដែល​បាន​ជ​ជែ​ល​រក​ហ​រុ​ផល​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត មិនត្រូវ​បាន​ផុស​ឡើង​ចេញពី​លិ​ទ្ធិ​មូលធននិយម​ដែល​នៅក្នុង​ការអភិវឌ្ឍន៍រ​ដ្ឋ​ទាំងមូល ។ ប៉ុន្តែ​អាចជា “​ដំណាក់កាល​វិវត្តន៍​ដំបូង​ខ្ពស់ ” នៅក្នុង​វណ្ណៈ​ផ្សេង​ដែល​ត្រូវបាន​ជម្រុះ​ចោល និង​រដ្ឋ​មួយ​ដែល​មិនមាន​តំរូវការ​យូរអង្វែង ។ លោក​ឡេ​នី​ន ជារឿយៗ​បាន​ប្រើ​នៅក្នុង​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ “​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត​”​ដែល​បាន​តាក់​តង​និង​ការផ្លាស់ប្តូរ​ជាមួយ​លោក ម៉ាក្ស ហើយ​និង​លោក​អេ​ជែ​ល “​ដំណាក់កាល​វិវត្តន៍​ខ្ពស់​” (higher phase)​នៃ​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត ។​
​ ​បន្ទាប់មក​ទិដ្ឋភាព​ចុងក្រោយ​ទាំងអស់នេះ ដោយ​ជាពិសេស​ដូចជា​បានគ្រោង ឡើង​ដោយ​លោក Vladimir Lenin បានផ្តល់​ឲ្យ​នូវ​ការបង្កើត​អ្វី​ឡ់ង​នូវ​តារាង​សំខាន់ៗ ជាច្រើន​នៃ​សតវត្សរ៍​ទី​២០​នៃ​បក្ស​កុម្មុយនីស្ត​៕

No comments:

Post a Comment