អក្កោធេន ជនេកោធំ គប្បីឈ្នះមនុស្សក្រោធ ដោយការមិនក្រោធ ។ បើចង់ចិត្តធ្ងន់ ត្រូវបន្ទន់ឥរិយា បើចង់សង្ហា ត្រូវឧស្សា​​​​​​​​​​​​​​​​ហ៍​​ រៀនសូត្រ ។

Wednesday 15 August 2012

ចលនា​ផ្លាស់ប្តូរ​ក្នុងសង្គម

នៅ​សម័យ​ទំនើប​មួយ​ក្នុងការ​ប្រើប្រាស់ ពាក្យ​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត​គឺ​ត្រូវបាន​ប្រើ​ជារឿយៗ ដើម្បី​គោលការណ៍​នៃ​ការប្រកាស​ដោយ​ខ្លួនឯង របស់​អ្នក​សង្គម​និ​ម​យ​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​សម្រាប់​ការបញ្ចូល គណៈបក្ស​មួយ​នៃ​រដ្ឋ (One-Party States) ដែល​វា​គឺជា​ច្បាប់​តែមួយគត់ នៃ​ប្រព័ន្ធ​នយោបាយ​គណៈបក្ស ដែលមាន​ការសហការ​បី​គម្រោង​សេដ្ឋកិច្ច​យ៉ាងសំខាន់ (Centrally Planned Economies) និង​ជាមួយ​រដ្ឋ​មួយ​ដោយផ្ទាល់​នៃ

​ផលិតផល​សមូហភាព (means of Production)​ជាមួយនិង​រដ្ឋ​មួយ​ត្រលប់​មកវិញ មានការ​ទាមទារ​ថា​ជា​សញ្ញា​ដែល​តំណាង​ការចាប់អារម្មណ៍ នៃ​វណ្ណៈ​កម្មករ​។ ដែល​វា​ជា​ផ្នែក​មួយ​ដែល​សំខាន់​នៃ​ចលនា​កុម្មុយនីស្ត​សម័យ​ទំនើប និយាយ​ងាយៗ​ថា​រដ្ឋ​ទាំងអស់​គឺ​មិន​ដេ​ល​ព្យាយាម​បង្កើត​វិធី ឬ​ការផ្សារភ្ជាប់​ដើម្បី​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត​នៃ​សង្គម​ទេ​។ ខណៈពេលដែល​សូម្បីតែ​មានការ​ឈ្លោះប្រកែក ដែល​ពួកគេ​មិនបាន​សម្រេច​អ្វី​សោះ​ឲ្យ​សមនិង​លិ​ទ្ធិ​សង្គមនិយម​។ ភាគច្រើន​រដ្ឋាភិបាល​ទាំងអស់នេះ​គឺ ពឹង​ផ្អែ​ល​លើ​មនោគមវិជ្ជា​ពួកគេ គឺ​លិ​ទ្ធិ​ម៉ាក្ស និង​ឡេ​នី​ន​និយម (Marxism-Leninism)​។ ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​មិនបាន​ហៅ​វា​ជា​ប្រព័ន្ធ​ដែល​ពួកគេ​បាន​បង្កើតឡើង​ទេ ក​ម្មុយ​នី​ស្ត (Communism )​ឬក៏​ធ្វើ​ក៏ដោយ​ពួកគេ​មានការ​ទាមទារ​ដែលមាន​សារៈសំខាន់​នៅ​គ្រប់ពេលវេលា ដែល​មនោគមវិជ្ជា​នេះ​គឹ​ធ្វើ តាម​កម្លាំង​ចលនា​តែមួយ​ពីក្រោយ​គោលការណ៍​របស់​ពួកគេ ៖ ម៉ៅ សេទុង​(Zedong) ឧទាហរណ៍ : លិ​ទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ ថ្មី​មួយ (New Democracy)​ត្រូវបាន​ស្វែងរក​។ ហើយ​និង​ឡេ​នី​ន (Lanin)​មុន​ឆ្នាំ​១៩២០ ត្រូវបាន​អនុម័ត​សង្គ្រាម​នៃ​លិ​ទ្ធិ​កុ​ម្មុយ​នី​ស (War communism)​។ បន្ទាប់មក​ប្រជាជន​វៀតណាម​បានអនុម័ត​តាម​លិ​ទ្ធិ “Doi Moi” និង​ប្រជាជន​ចិន​បាន​ប្តូរ​ទៅជា​លិ​ទ្ធិ​សង្គមនិយម ជាមួយ​លក្ខណៈពិសេសរ​បស់​ប្រជាជន​ចិន (Socialism with Chinese Characteristics)​។ រដ្ឋាភិបាល​ទាំងអស់​ត្រូវ បាន​ចាត់​ឡើង​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ផ្សេងទៀត​គឺ “​អ្នក​កុ​ម្មុ​រ​នី​ស្ត​” ដែល​វា​ជាទូទៅ បាន​ត្រូវ​ទាមទារ ដែល​ពួកគេ បាន​បង្កើតឡើង ជា​អន្តរ​មួយ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​អ្នក​សង្គមនិយម ។​ដែល​ប្រព័ន្ធ​នេះ​ជួនកាល​វា​គឺ​ទាក់ទង​លិ​ទ្ធិ​សង្គមនិយម​នៃ​រដ្ឋ (State Socialism)​ឬក៏​ដោយសារតែ​ឈ្មោះ​ផ្សេងទៀត​ដែល​ស្រដៀង​គ្នា ។​
​ ​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត​គឺ​ដូចជា​ប្រព័ន្ធ​នយោបាយ​មួយ ដែល​គេ​ជឿជាក់​និង​ជា​ចលនា​ក្នុងសង្គម​មួយ (Social movement) ដែល​តំណាង​ឲ្យ​ការប្រៀបធៀប​ទាំងអស់​។ ហើយ​ជារឿយៗ​ទាក់ទង​និង “​ចលនា​ពួក​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត​” ។ វា​ជាការ​រស់នៅ​ដោយ​មានការ​ឯករាជ្យ​នៃ​ពួក​អ្នក​ទ្រ​ស្តី​ពិសេសៗ​មួយចំនួន​ហើយ​គ្រាន់តែ​ជា​ទ្រិ​ស្តី​សង្គម​(Social Theories)​ផ្សេងៗ​គ្នា និង​សូម្បីតែ​សាសនា (religion)​អាច​ត្រូវបាន​កែសម្រួល​និង​បន្ត​ស្វែងរក​វា បែងចែក​ឲ្យ​ចេញពី​គ្នា ទាំងស្រុង​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់​តាមរបៀប​រាប់រយ​។ ហេតុ​ដូច្នេះហើយ​ក្នុងការ​វិនិច្ឆ័យ​នេះ លិ​ទ្ធិ​កុ​ម្មុនី​ស្ត អាច​ត្រូវបាន​គិតគូរ​វិញ​ដូចជា​នៅ ករណី​ជាច្រើន​ចលនា​អ្នកតស៊ូ​មួយ (resistanse movement)​ប្រឆាំង​លិ​ទ្ធិ​មូលធននិយម (capitalism)​ដែល​វា​ស្រដៀង​គ្នា​និង​លិ​ទ្ធិ​ប្រ​ធា​ធិបតេយ្យ (anarchism)​សង្គម​លិ​ទ្ធិ​អនាធិបតេយ្យ (Social anarchism)​និង​វា​ប្រហែល​គ្នា​និង​ពួក​សកម្មប្រយុទ្ធ (Militant)​ដែល​ជឿជាក់​ពួក​ជ្រុល​ឆ្វេងនិយម (far-left)​។ ជាពិសេស​ដូច​បាន​ប្រៀបធៀប ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ធុញទ្រាន់​ខ្លះ ទៅលើ​តម្លៃ​ស្មើរ​គ្នា​មួយ​នូវ​ពាក្យ​ថា “​កុម្មុយនីស្ត​” ជាមួយនិង​ចក្រភព​ដែល​គ្មាន​សីលធម៌ (evil empire)​និង​ដែល​បាន​សង្កត់​ជិះជាន់​ដោយ​របប​ផ្តាច់​ការដែល​ភាគច្រើន​បាន​ប្រើ​ភាសា​របស់​កុម្មុយនីស្ត​ដើម្បី​បង្ហាញ​នៅ​ភាពសមហេតុ​សម​ផល លើ​ការរស់នៅ​និង​គោលការណ៍​របស់​ពួកគេ​ផ្ទាល់ ។ ពួក​អ្នក​កុ​ម្មុនី​ស្ត​ជឿជាក់​លើ​ខ្លួន​ពួកគេ​ផ្ទាល់​ដែលជា​ញឹកញាប់​បានទាមទារ​តវ៉ា​ដោយ​ពួក​អ្នក​កាន់​នូវ​លិ​ទ្ធិ​របស់​ពួកគេ​ផ្ទាល់​ដើម្បី​ក្លាយជា​អ្វីៗ​មួយ​ដែលជា​ក់លាក់​។ ពួក​អ្នក​ប្រជាជន​និយម (Populist)​មានការ​យល់ព្រម​តាម​មនោគមវិជ្ជា “​អំណាច​មហាជន​”(People power)​សកម្មភាព គោល​គំនិត និង​ព្រឹ​ត្ត​ការណ៍ និង​នៃ​ការជំទាស់​ដាច់ខាត​លើ​ការរំលោភបំពាន និង​ការផ្ទេរ​នូវ​កម្មសិទ្ធិ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នកដទៃ​ផ្សេងទៀត​នៃ​វរជន (​មើល​នៅក្នុង​អត្ថបទ​ពួកឆ្វេងនិយម far left)​ដែល​វា​ត្រូវបាន​គេ​ដឹងផង​ដែរ​ថា​ដូចជា ឫស​នៃ​ពួកឆ្វេងនិយម (radical left)​។ ដែល​ភាគច្រើន​គឺ​ដូចជា​ពួក​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត ដែល​ទទួលបាន​ការប្រមាថ​និង​មើ​ក​ងាយ​ចំពោះ​ខ្លួន ។ ហេតុ​ដូច្នេះហើយ ពេលដែល​ប្រឆាំង​កុម្មុយនីស្ត (Anti-communist)​ដែល​បាន​បន្ត​ប្រើប្រាស់​នៅ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​រដ្ឋ​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត (Communist states)​ដែល​មានន័យថា​ការទាមទារ​ពី​ដើមដំបូង ដែល​វា​ជា​គំនិត ទាំងមូល​នៃ​ពួក​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត គឺ​គ្មាន​កិ​តិ្ត​យស និង​អស់​តម្លៃ ។

  នៅក្នុង​សតវត្សរ៍​ទី​២០ ហើយ​និង​២១ ពួក​អ្នក​កុ​ម្មុយ​នី​ស្តិ​ដែល​នៅក្នុង​តំបន់​មួយ​នៃ​ពិភពលោក ដែល​គេ​ជឿជាក់ថា បន្ត​ច​ចូលរួម​និង​សូម្បីតែ​ពេលខ្លះ ក៏មាន​ភាពជា​អ្នកដឹកនាំ​ទៅតាម​មុខងារ និង​សហភាព​ឧស្សាហ៍កម្ម​(Industrial unions)​។ ហើយ​កន្លែង​ផ្សេងទៀត​នៅក្នុង​ពិភពលោក​ដែលមាន រដ្ឋសភា​ប្រជាធិបតេយ្យ (Parliamentary democracies)​ជាមួយនិង​MPs ចូលរួម​នឹង​ពួកគេ ដែល​ត្រូវ​បង្ហាញ​ពី​អត្តសញ្ញាណ​ដូច​ពួក​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត និង​ព្យាយាម​សិក្សា​ពី​ច្បាប់​ឆ្វេងនិយម និង​ការប្រកាស​ផ្សព្វផ្សាយ​ផ្សេងៗ ។​
​ពេលខ្លះ​មាន​គណៈបក្ស​កុម្មុយនីស្ត (Communist party)​ចូលទៅក្នុង​រដ្ឋសភា​ផ្សេង​ពីគ្នា និង​មាន​កាន់​ឋានៈ​ចំនួន​តិចតួច ប៉ុន្តែ​នៅតែមាន​ឲ​ទ្ធិ​ពល​ក្នុងការ​សហការ​ណ៍ និង​រដ្ឋាភិបាល​ទាំងអស់​។ ហើយ​នៅមាន​កន្លេង​ផ្សេងទៀត ដែល​មិនមាន​ការចូលរួម​ដោយ ពួក​កុម្មុយនីស្ត​ខ្លះ​បាន​ស្ថិត​ចូលក្នុង​ការនិយាយ​ពី​គោលនយោបាយ ទន់​ទោរ​ជ្រុល​ពេក ។ ចំណុច​ដែល​គួរកត់សម្គាល់​មួយ ៖ ឧទាហរណ៍ : នេះ​គឺ​សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​សហរដ្ឋអាមេរិក (Government of the United States)​។ នៅពេល​ខ្លះ​ការ​ត្រលប់​ទៅ​ឆ្វេងនិយម​(Pink tide)​នៅក្នុង​អាមេរិក​ឡាទីន (Latin America)​។ ហើយ​នៅ​គ្រា​ដដែល​នោះបាន​កើតមាន​ការបោះឆ្នោត​ប្រជាធិបតេយ្យ​មួយ ដែល​ត្រូវ​ដឹកនាំ​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត និង​ជា​គំនិត​ដែល​បណ្តុះ​ឡើង​ពី​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត​នៃ​រដ្ឋាភិបាល ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​ស្ថេរភាព​លើ​ការបោះឆ្នោត​ក្នុង​តំបន់​នោះ​លើ​ពិភពលោក គឺ​ដូចជា​ក្នុងប្រទេស​បូ​លី​វី (Bolivia)​និង​ប្រទេស វិ​ន​នេ​ស្សូ​អេ​ឡា (venezuela) ដែល​ទោះបីជា​ស្ថិតក្នុង​កម្រិត​មួយ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​ទាំងអស់នេះ ពិតជា​ធ្វើតាម​គោលការណ៍ ដេ​ល​ជា​បក្ស​ឆ្វេងនិយម​(Radical left)​ឲ្យ​គ្រាប់​គ្រាន់ អាច​ត្រូវបាន​ពិចារណា​លើ​ពួក​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត ។ ហើយ​គឺជា​ភាព​សាហាវ ឃោរឃៅ​ប្រជែង​គ្នា​ដោយ​ក្រុម​ឆ្វេងនិយម ច្រើនជាង​ធម្មតា (​រដ្ឋាភិបាល​របស់​ពួកគេ​ផ្ទាល់ បាន​លាតត្រដាង​មួយ​ពី​) “​លិ​ទ្ធិ​សង្គម​និ​ម​យ​នៅ​សតវត្សរ៍​ទី​២១” (Socialism of the 21st Century)​។ ថ្ងៃនេះ​សូម្បីតែ​លិ​ទ្ធិ​កុម្មុយនីស្ត គឺ​ត្រូវ​ថយចុះ​នៅក្នុង​ឥទ្ធិពល​កម្លាំង​នយោបាយ បាន​ត្រូវ​ប្រៀបធៀប​ទៅលើ​អ្វី ដែលមាន​ច្រើន​នៅ​សតវត្សរ៍​ទី​២០ ។ ហើយ​ដែល​នៅមាន​អំណាច​ខ្លាំងក្លា អ្នក​កុម្មុយនីស្ត​និង​បាន​ចូល​ជាស​ម្ព​ន្ធ័​ចលនា​អ្នក​សង្គមនិយម​នៅ​ផ្នែក​ផ្សេងៗ ជាច្រើន​លើ​ពិភពលោក ជាពិសេស​ទ្វីប​នៃ​អឺរ៉ុប (Continental Europe)​អាស៊ី​ខាងត្បូង (​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ Southeast Asio)​និង​អាមេរិក​ឡាទីន​(Latin)​និង​អាមេរិក​ខាងត្បូង​(South America) ។​
​ដោយ​រា​ប់ប​ញ្ជូ​ល​ជាមួយ​តាំងពី​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​ឆ្នាំ​២០០៨ (Economic crisis of 2008)​ដែល​ត្រូវបាន​លេចចេញ​ជាថ្មី នៃ​ការចាប់អារម្មណ៍​ក្នុង​អ្នក​ទ្រិ​ស្តី​កុម្មុយនីស្ត និង​ពួក​អ្នក​ទ្រិ​ស្តី ។ ដែល​វា​មាន​កម្រិត​ផ្សេង​ពីគ្នា នៃ​ជំនះ​ទ្រិ​ស្តី ក្នុងចំណោម​មនុស្ស​ដែល​គេ​បាន​ស្គាល់ ពេញ​ពិភពលោក​ដូចជា Slavioj Zizek , Michael Parenti , Alain Badiou និង​ក្រុម​អ្នក​ឆ្វេងនិយម​ផ្សេងទៀត (Radical left)​ដែលជា​អ្នក​ពិចារណា​បានប្រកាស​លាតត្រដាង​ពួកគេ​ផ្ទាល់​ជា​ពួក​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត ។ ពួកគេ​និង​អ្នក​ផ្សេងទៀត​ចូលចិត្ត​ពួកគាត់ គឺ​ដូចជា​ឧទាហរណ៍ នៃ​ថ្ងៃ​បច្ចុប្បន្ន ត្រូវបាន​គេ​ដឹង​ហើយ​ត្រូវគេ​យកមក​ពិពណ៌នា​នៅក្នុង​ចលនា​អ្នក​កុម្មុយនីស្ត​សម័យ​ទំនើប ៕

 

No comments:

Post a Comment